Wat is een krol?
Een anijskrol (‘krol’ is in het Brabants dialect een verbastering van ‘krul’) is een zacht wit broodje met daarin veel anijszaad. Het broodje wordt met de hand gevlochten tot een knoop en hierdoor ontstaat een krul. Het geldt in delen van Oost-Brabant als een streekproduct. De krol wordt gegeten met boter en speculaas en is vooral populair rond Sinterklaas.
Zeer waarschijnlijk ligt de oorsprong van de anijskrol in Veghel. Daar werden de broodjes al in 1865 verkocht. Het gebruik van de anijskrol blijkt al voor de Tweede Wereldoorlog populair te zijn geweest in het gebied rond Veghel. Uit onderzoek blijkt, dat het streekproduct tot in een straal van twintig kilometer rond Veghel gebruikt wordt. Het beperkt zich hoofdzakelijk tot de buurdorpen Sint-Oedenrode, Schijndel, Heeswijk-Dinther, Uden, Boekel, Gemert en Beek en Donk. Met Veghel Kermis in september worden de eerste anijskrollen in de regio gebakken. Ze worden gegeten tot Carnaval.
Traditie
Het broodje dat in de rest van het land onbekend is, wordt bij Bakkerij Van Leur al tientallen jaren gebakken volgens authentiek recept. In 1938 nam bakkersknecht Jan van Leur de bakkerij over. “Het recept van de krollen is sindsdien niet meer veranderd”, vertelt de huidige eigenaar Jan van Leur, die vernoemd is naar zijn grootvader.
Er zijn veel verhalen over de krol. Maar wanneer, of door wie de krol is bedacht weet ook Jan niet. “Er zijn mensen die denken dat de krol verwijst naar de krul in de staf van Sinterklaas, maar of ik dat nou moet geloven”, vertelt hij lachend. Hoe dan ook, de krol is voor Veghelaren een traditie. “Vroeger, in de tijd dat de bakkerij nog van mijn opa was, begon de verkoop van krollen rond de intocht van de Sint, maar bakkers begonnen er steeds eerder mee om de concurrentie voor te zijn.” Een groep bakkers sprak af om op hetzelfde moment te beginnen met het bakken van de Veghelse specialiteit.
Authentiek recept
Het bakken van krollen gebeurt niet in een uurtje. “Het broodje wordt op ambachtelijke wijze gebakken, volgens een authentiek recept”, vertelt Jan. Het deeg maakt een vier uur durende tocht door de bakkerij achter de zaak, voordat het in de schappen belandt. Het deeg moet geknoopt worden, rijzen en gaat daarna in de steenoven. Als het afgekoeld is wordt het brood gebroken en verpakt. ’s Ochtends moeten de krollen en alle andere broden, taarten en lekkernijen af zijn. “Mensen willen vroeg hun brood kopen. Daarom zijn wij al diep in de nacht aan het werk, terwijl andere mensen nog in bed liggen. Slapen doen we overdag en ’s avonds, dat hoort nu eenmaal bij dit prachtige vak!”